Beyzbol Öğrenelim (1) - Temel Strateji

(Madem beyzbol sezonu başladı, o halde bir zamanlar güzide bir taraftar forumuna yazdığım seriyi biraz genişleterek buraya taşıyabilirim)

Beyzbol stratejik bir oyundur. Strateji birden fazla maça yayılır. Bu sporu hakkıyla anlayabilmek için bunu anlamak çok önemlidir. Sezon boyunca hemen hergün maç yapılması (normal sezon 162 maçtan oluşur) bunun asıl nedenidir.

Beyzbolda en önemli mevki atıcıdır (pitcher). Her topu saatte 100 mile varan hızlarda ve çeşitli varyasyonlarda fırlatması gereken, her durumda oyunun içinde olan bu oyuncuların yönetimi en önemli stratejik kararlardan biridir.

Atıcı topu fırlatırken

Kabaca iki çeşit atıcı vardır:

1. Starting pitcher
2. Relief pitcher

Starting pitcher'lar oyunu başlatırlar ve gidebildikleri kadar uzun süre devam ederler. Bu adamlardan her takımda 5 tane vardır ve 1 gün top fırlatır, 4 gün dinlenirler. Yani her maça değişik bir starting pitcher (asıl atıcı) çıkar. Bahisçiler için yazıyorum: Bir maçın sonucunu tahmin etmek için takımlara genel olarak bakmanın yanında, o maç kimin asıl atıcı olduğuna da bakmak gerekir.

Starting pitcher maçın sonlarına doğru relief pitcher (buna da "yedek atıcı" diyelim madem) denen atıcılarla yer değiştirirler. Yedek atıcılar kısa süreler için etkilidirler ama daha az atış yaptıkları için birkaç gün ardarda top atabilirler.

Closer adı verilen relief pitcher, bu yedeklerin içinde en havalısıdır (buna da "bitirici" denebilir). Bu arkadaşlar genelde maçın sonundaki stresli anlarda atış yaparlar. Gerilimin arttığı bir anda, soğukkanlı kalıp, doğru atışlar yaparak maçı "bitirmek" görevi onlardadır.

Sonuç olarak bir maçta takımın atıcılık yükünü 1 asıl atıcı ve en az 2 yedek/yardımcı atıcı çeker.

Beyzbol 9 kişilik takımlarla oynanır. Ancak takımlar bir maça 25 kişilik kadro ile gelirler ve bunlardan 11-12 ve hatta 13 tanesi atıcıdır. Bu kadar atıcı sadece tek bir pozisyon için kadroda tutulurken, kalan 12-13 kişi de sahada yer alcak diğer 8 pozisyon için bulunurlar.

Atıcılar çeşitli şekillerde topu fırlatabilirler. Düz, falsolu, son anda hız/yön değiştiren atış biçimleri vardır. Örneğin top hızla havada uçarken sopaya az bir mesafe kala aniden yavaşlayıverir. Atılan top vurucunun (batter) dizleri ile omuzu arasındaki "strike zone" denen sanal bir dikdörtgenin içinden geçmelidir. Atıcı strike zone'un (box/kutu da denir) herhangi bir yerine topu atabilir.

 

Atış yapılan topun geçmesi gereken bölge

Atıcı ile vurucu arasında psikolojik bir savaş vardır. Atıcının iyi yapabildiği atış biçimleri, vurucunun sevdiği veya sevmediği atış biçimleri vardır. Vurucu atıcının atışını tahmin ederse kolaylıkla topa vurabilir; o yüzden atıcı stilleri karşıdakinin tahmin edemeyeceği şekilde "karıştırmak" zorundadır. Müthiş süratlerde atış yapamadıkları halde değişik atış biçimlerini "karıştırma" işini iyi yapan birçok başarılı atıcı vardır.

Takımdaki atıcı sayısı sınırlı olduğundan -"you never have enough pitching!!"- eğer starting pitcher maça kötü başlar ve oyunda kısa süre kalabilirse relief pitcherlara fazla iş düşer ve yorulurlar. Keza uzatmaya giden maçlarda da fazlaca yedek atıcı kullanılır ve bu sonraki maçlarda takımın atış performansınıı etkileyecek yorgunluklara neden olabilir. Böylece bir atıcının bir maçlık kötü performansı diğer maçlara zincirleme etki yapabilir.

Atıcı rotasyonunda beşinci sıradaki pitcher genelde zayıf halkadır ve o pozisyonun stabilitesi çok azdır. Bu nedenle fikstürdeki boş günler de (ortalama olarak haftada 6 maç yapar takımlar) hesaba katılarak arada atlanabilir. Playoff'lara gelindiğinde 4 kişilik starting pitcher rotasyonu belirlenir. Bu beşinci pitcher'in playoff öncesi elenmesi dramatik tartışmalara yol açar; bazen daha dördüncü sıradaki de elenebilir. Birinci sıra atıcılığın takımdaki en prestijli konum olduğunu söylemeye gerek yok elbette.

Greg Maddux hız yerine iyi karışım atıcısıdır.

 

Maçlar genelde seri halinde yapılır. Örneğin Chicago Cubs takımı Los Angeles'a gider ve Dodgers takımıyla 3 gün üstüste maç yapar. Bu 3 günün planlaması yapılıp pitching eşleşmeleri belirlenir. Seri biçimdeki karşılaşmalar hem değişik atıcı kombinasyonlarını karşılaştırır hem de 162 maçlık zorlu sezonda her gün seyahat etmeyi engeller.

Beyzbola "game of inches" denmesinin bir nedeni vardır. Hem atıcının hem de vurucunun başarısı milimetrik atışlar yada sopa sallamalara bağlıdır. Hareket mekaniğinde bir zayıflama ve/veya stres durumunda performasta ani düşüşler ortaya çıkar. Bu düşüşler tüm takımı bile etkileyebilir. Genelde performansın artması için durumu zorlamak ters teper. Mental olarak toparlanabilmek için boş gün bulmak da çok zordur. O yüzden ardarda yenilgiler çok yaygındır.

Serinin sonraki yazısı: Beyzbol Öğrenelim (2) - Oyunun Akışı