Serinin ilk yazısı: Beyzbol Öğrenelim (1) - Temel Strateji
İlk derste atıcı yönetiminden bahsetmiştik; şimdi atıcı merkezli olarak bir oyunun akışını anlatmaya çalışacağız.
Bir beyzbol maçının zamansal süresi yoktur. Onun yerine süre inning birimiyle ölçülür. Bir beyzbol maçı toplam 9 inning sürer. Eğer 9 inning sonunda maçın durumu berabereyse maç eşitlik bozulana kadar birer inning uzar. Sanırım bu alanda rekor 27 inning'dir. Beyzbol hakkında zaman sınırı belirlenmemiş tek majör spor olduğu sık sık söylenir.
Beyzbol takımları sahada 9 kişi ile yer alırlar. Oyunda savunma takımı atıcısı ile topu fırlatırken hücum takımında da elinde sopa ile dikilen vurucu, yani batter vardır. Takım oyuncularının hücumda hangi sırada topa vurmak üzere gelecekleri maçtan önce belirlenir. Buna "batting order" denir. Bu batting order çok önemlidir; hem taktiksel olarak hem de kaprissel olarak. Zira birinci ve üçüncü sırada vurmanın ayrı önemleri vardır. Neyse, buna sonraki yazılarda değineceğiz.
Bir inning, rakip takımın 3 vurucusu oyun dışı kalana kadar devam eder. Bir maçın ilk inning'inde evsahibi takımın atıcısı topu fırlatırken deplasman takımının vurucuları topa vururlar. Bu durumda oyuna "Top of 1st inning" sanal zamanındadır. Deplasman takımının 3 oyuncusu oyun dışı kalınca "Middle of 1st inning olur" ve bu sefer sıra evsahibi takımın vurucularına geçer. Bu durum da "Bottom of 1st inning"dir. Bu böyle 9 inning devam eder. Evsahibi takımın deplasman takımından sonra vurmasının şöyle bir esprisi vardır: Maçın son inning'inde evsahibi takım gerideyse bile son olarak skor yapma şansı vardır. Ha bu arada belirtmeden geçmeyelim, skor topa vurarak yapılır. Topu atan takıma savunma takımı, vuran takıma da hücum takımı denir. Bu anlattıklarımıza somut örnek olarak aşağıdaki resme baktığımızda, Colorado takımı 5. inning'de hücumunu bitirmiş ve sıra Cubs'a geçmiştir. 5'in yarısı bittiği için "Mid 5th" demektedir.
Örnek bir maç durumu. |
Atıcı, topu yatay olarak home base adı verilen beyaz noktanın üstünden ve dikey olarak vurucunun dizi ile omuzları arasından geçirmek zorundadır. Topun fırlatma sonucunda bu noktadan geçip geçmediğine hemen arkada duran hakem karar verir. http://en.wikipedia.org/wiki/Strike_zone
Eğer atıcı topu bu noktada geçirirse isabetli atış, yani "strike" olur. Eğer geçiremezse ıska, yani "ball" olur. Eğer atıcı 3 kere strike yaparsa vurucu oyun dışı kalır, 4 kere ıska yaparsa vurucu oyun dışı kalmadığı gibi kendisine mükafat olarak birinci üs (first base) verilir ve oraya doğru yürür (walk) Bu skor atıştan önce 0-1, 2-3 falan gibi laflarla belirlenir. İlk sayı ıska, ikincisi ise isabet sayılarıdır.
Buraya kadar atıcının hep isabetli atmayı düşüneceği zannedilebilir, ama öyle değildir. Örneğin yukarıda söylediğimiz sanal noktanın tam ortasında top fırlatıldığında vurucu büyük ihtimalle topu saha dışına yollayarak beyzbolun en havalı sonucu olan "home run" yapar. O yüzden vurucu topu daha çok köşelere doğru fırlatır.
Ünlü Yankees vurucusu Jason Giambi topa vurmak üzere sopasını sallarken
Atıcının atışının ıska olması için topun sanal alandan geçmemesi kadar, vurucunun da sopasını oynatmaması gerekir. Eğer ıskaya rağmen vurucu vuracak şekilde sopasını sallarsa yine isabetli atış kaydedilir. Dolayısıyla top kendisine 90 mil civarında hızla yaklaşırken vurucu topun ıska veya isabetli olup olmadığını anlamalı ve ona göre sopasını sallayıp sallamayacağına karar vermelidir. Eğer atıcı topu köşelere ve kenarlara doğru fırlatırsa vurucuyu tereddütte bırakacaktır. Ara ara atıcı topu bilerek ıska atarak vurucunun dengesini bozmaya çalışır.
Vurucu elinde sopasıyla beklerken vücudu ile "home base" denen beyaz noktanın üstünü kapatmamalıdır. Ancak gelen topa daha hakim olabilmek için bu noktaya doğru yaklaşık durabilir. Bu durumda atıcı, vurucuya yakın noktada geçecek şekilde topu fırlatmak (inside pitch) suretiyle vurucuyu korkutarak bu noktadan uzaklaştırmayı dener. Eğer top vurucuya çarparsa vurucu "walk" yapar. Bu vurucu için iyi bir şey gibi gözükse de, beyzbol topu oldukça serttir ve can acıtıcıdır. Genelde vurucuya çarpan veya çok çok yakınından geçen toplar kavgaların başlıca nedenidir. http://en.wikipedia.org/wiki/Brushback_pitch
Topla şişleme sahalarımızda görmek istemediğim olaylara yolaçabilir |
Daha önceki yazımızda atıcının atışlarını tahmin edilemeyecek şekilde karıştırmasının öneminden bahsetmiştik. Zira atıcının ne atacağı tahmin edilirse vurucunun işi oldukça kolaylaşır. Atıcı atacağı stili gizlemek için eldivenini kullanır. Zira hangi stilde atacaksa topu o şekilde tutması gerekir.
Çok kabaca 3 çeşit atış vardır:
1. Fastball: Bu atışta top düz gider; en temel atıştır. Ayrıca en hızlı atış şeklidir, ancak eğer yeterince hızlı olmazsa kolay vurulur. http://en.wikipedia.org/wiki/Fastball
2. Breaking ball: Sağa veya sola falso alan atış şeklidir. http://en.wikipedia.org/wiki/Breaking_ball
3. Changeup: Tahmin edilenden yavaş atış şeklidir. Bu durum vurucuları yanıltarak ıska geçmelerine veya kötü vuruş yapmalarına sebep olur. http://en.wikipedia.org/wiki/Changeup
Tabii bu atışların oldukça fazla sayıda varyasyonları vardır. Sonuçta atışın stili ile atışın sanal alanın neresine doğru olduğu ve önceki atışların tarihçesi (ki bu vurucu tarafından tahmin edilebilirliği belirler) atışın etkinliğini belirler.
Şu ana kadar belirtmediğimiz, ama çok önemli olan tutucu (catcher) pozisyonu vardır. Bu vatandaş, atıcı tarafından atılan topu tutan, bol maske ve koruyucu kullanan adamdır. Bu adamın işlevi çoktur, ama yazımız bağlamda ilk işi, atış tipleri konusunda atıcıya taktik vermektir. Bunun için çeşitli el işaretleri vardır. Bu işaretleri tutucu verir, çünkü kendisi vurucu tarafında görülemez. Bir beyzbol maçı seyrederken topun nereye doğru fırlatılacağını tutucunun elinin pozisyonuna bakarak anlayabilirsiniz.
Resimde sağda çömelmiş durumda bulunan kişi tutucudur. Tutucu pozisyonuna sonraki yazılarımızda değineceğiz; şimdilik atılan topların tutulmasıyla görevli olduğunu söylememiz yeterlidir.
Harika bir yazı olmuş, çok bilgilendirici, teşekkürler. Türkiye'de beyzbolla bir tek ben ilgileniyorum sanırdım; ancak yanılmışım:) Sanırım Chicago Cubs taraftarısınız. Ben de sıkı bir Tampa Bay Rays taraftarıyım. Hatta Amerika'dan aldığım New Era Fifty Beyzbol şapkalarımla dolaşıyorum. Sokaktaki insanların hiç görmedikleri bu şapkaya meraklı bakışlarını görmeniz gerekir. Arkadaşlarıma beyzbolu öğretmek için çok çabalıyorum; ama tek olduğumu sanıp umutsuzluğa düşüyordum. Sizin gibi bilgili bir beyzbol taraftarı bulmak beni çok mutlu etti.
YanıtlaSilYazılarınız için çok teşekkürler, isterseniz size yardımcı olmaktan zevk duyarım.
Ben de yazı için teşekkür ederim. Sabancı'da beyzbol antrenörüyüm ve yavaş yavaş sporu yaymaya ve üniversiteler arasında oyunlara başlamaya çalışıyoruz. Bu konuda teorik, pratik herhangi bir yardımınız olabilirse veya bilgi alışverişinde bulunabilirsek çok sevinirim.Bana derduran@sabanciuniv.edu'dan ulaşabilirseniz sevinirim. İyi günler=)
YanıtlaSilÜniversiteler arası oyun fikri harika! Ben de Hacettepe Üniversitesi'nde öğrenciyim ve üniversite beyzbol takımları konusunu Türkiye Beyzbol ve Softbol Federasyonu'na danışırsak neler yapabileceğimiz hakkında bilgi sahibi olabiliriz sanırım. Benim mail adresim: gokturk14@gmail.com. Teşekkürler.
YanıtlaSilRamazan sebebiyle geceleri ayakta geçiriyorum ve kanalları dolaşırken fox sportsta beyzbol maçlarını gördüm.Amaçsızca izlerken biraz araştırdım ve gerçekten eğlenceli ve enteresan hesapların yapıldığını gördüm.Şu 1 aylık sürede her gecele beyzbol var mı diye fox sportsun başına geçip yayın akışına bakıyorum :) ve bu sizin yazılarınızın sayesinde.Maç esnasında aklıma takılan bişeyi sizin geriye dönük yazılarınızdan zevkle bulmaya çalışıyorum.Daha oyuncuları ve takımları tam bilmiyorum :).Yazılarınızın devamını diliyorum nacizane önerim takımlar hakkında ve lig hakkında yazılar yazmanız çünkü takımlar sabit mi bilmek istiyorum ve daha derin beyzbol kuralları veya bilgileri hakkında yazı yazmanızı dilerim.Başarınızın devamını dilerim
YanıtlaSilTeşekkürler Kamil bey.
YanıtlaSilTakımlar sabit, en azından sezon için. Elbette zamanla ufak tefek değişiklikler olabiliyor. NBA gibi düşünün.
Sezonu tanıtan bir yazı yazacam, söz :)
Merakla bekliyorum :) teşekkürler cevap verdiğiniz için.
YanıtlaSilKamil Bey, gün gelecek bir takıma gönlünüzü kaptıracaksınız. Dikkat edin o takım Chicago Cubs olmasın. Çok üzülürsünüz.
SilSelamlar,
Sarper
Blog Vice President
2 gün önce Cubs vs Cardinals maçını izledim :).Ama Cubs a pek ısınımadım.Cardinals de de Martinez çok cool geldi :).Basketbolda Celtics desteklememden dolayı Red Sox a sempatim var ama daha maçlarını izleyemedim fox sports yayınlamadı.Celticsi seyircisinden dolayı seviyorum.Seyircisi sağlam olan takımları izlemek zevkli oluyor benim için :)
SilBu yorum yazar tarafından silindi.
YanıtlaSil" Balk " nedir acaba? Dün Giants maçı verdi balk ile videoyu izledim ama tam olarak kural nedir ?
YanıtlaSilKusura bakmayın, tatilden dolayı geç cevap: Balk geniş bir mevzu, pitcher'ın yapacağı her türlü şaşırtıcı hareket denebilir özetin özeti olarak:
YanıtlaSilhttps://en.wikipedia.org/wiki/Balk
Balk sonucunda base'lerdeki adamlar birer base ilerleyeceğinden, eğer 3. base'de adam varsa o sayı yapmış olur ve hücumdaki takım evsahibi takım ise ve maç berabereyse o anda maç kazanılabilir. Bu duruma da "walk off balk" denir. Beyzbolda her durum isimlendirilir :)
Merhaba ben de bi soru sormak istiyorum bazen mac sonucunu izlerken mesela rakip takim deplasman 4-1 geride birden 5 sayi one geçiyor bu neye göre o kadar sayı alıyor ?
YanıtlaSilTek vuruşla en fazla 4 sayı (run) yapılabilir.
SilSahada 1st, 2nd, 3rd ve home base'ler var. Runner'lar onlar arasında koşarlar. Home base'e varabilirse run olur, yani sayı alınır.
Önceki bat'lerden 1st, 2nd ve 3rd'de zaten adam varsa, ve home run olursa, base'lerdeki 3 runner + 1 home run'ı vuran batter olmak üzere 4 kişi home base'e ulaşır ve 4 run tek seferde alınabilir. Hatta buna grand slam denir.
https://en.wikipedia.org/wiki/Grand_slam_(baseball)