Fransa Turu'nda geçen 13 Temmuz Cuma günü bir Britanyalı etap zaferi kazandı. 13. Cuma malum uğursuz addedilir. Bundan 45 yıl önce, başka bir 13. Cuma'da bir Britanyalı Fransa Turu hayalinin peşinde yaşamını kaybetmişti...
Yıllar önce (2002 olabilir) Fransa Turu Mont Ventoux'dan geçerken Tom Simpson için Mavi Dergisi'ne bir yazı yazmıştım. Aşağıda bir kez daha paylaşıyorum...
Fransa'nin
Provence bölgesinde, Rhone Vadisi'ne hakim küçük sönmüş bir volkanik dağ vardır.
Eteğindeki güzel ormanlara karşın, zirveye doğru çıktıkça çirkinleşen,
bizdeki makilere rahmet okutacak kadar çıplak, bembeyaz, kayalarla kaplı bir
dağ. 1,912 mt'lik mütevazi rakımına rağmen yüz kilometre uzaktan bile gözüken,
ay yüzeyine benzeyen topoğrafyasında kışın deli bir soğuğun hüküm sürdüğü; yaz
mevsiminde ise; Allah rızası için bile kimseye gölgelik sunmayan bir dağ...
Fransa'da çok güzel zirveler vardır elbet ama Mont Ventoux'nunki onlardan biri
değil. Temmuz ortasında, bembeyaz
volkanik taşların sıcağı yansıttığı, insanın pestilini çıkaran, sevimsiz pis
bir yer o zirve... Bu dağa hic gitmedim. Benim de aralarinda oldugum
milyonlarca kişinin denizde, havuz başında, gölgelik yerlerde serinlediği şu
Temmuz sicağında 100 küsur adam ise; tatil değil işleri gereği Mont Ventoux'ya
gittiler. Bisikletle gittiler... 180 km. pedal bastıktan sonra... 15 gündür her
gün 200 km. bisiklet sürdükten sonra Mont Ventoux'ya çıktılar; Tom Simpson'un
öldüğü yere...
Simpson
1937'de Ingiltere'de Durham County'de dogdu. Anglosaksonlar’ın pek de düşkünü
olmadığı bisiklet sporunu seçti. Çok iyi bir bisikletçiydi. 18 yaşında
Olimpiyatlar'da bronz madalya kazandı. 1961'de Tour de Flandres'i, 1963'de
Bordeaux-Paris'i, 1965'de hem Lombardiya Turu'nu, hem de Yol Yarışı Dünya Şampiyonluğu'nu
kazandi, İngiltere'de "Yılın Sporcusu" seçildi. 1962 Fransa
Bisiklet Turu'nda tarihte Sarı Mayo'yu giyen ilk Ingiliz olma onurunu elde
etti. O etap sonrası şansını soran gazetecilere: "Benim uğurlu numaram 13'tür.
Hem kızım, hem karım 13. Cuma günü doğdular. Belki yarın ki 13. Cuma da uğurlu
gelir" demişti. Lakin umduğu olmadı; ertesi günkü 13. Etap'ta Sari Mayo'yu
kaybetti ve Roger Pingeon'un kazandığı Le Tour 1962’yi 6. olarak bitirdi.
Ama
Simpson, hiçbir İngiliz'in yapamadığını yapmak, Fransa Bisiklet Turu'nu kazanmak
istiyordu. Mamafih, '65 ve
'66'da dereceye bile giremedi fakat 1967'deki Tur'a iddialı geldi. O sezon çok
prestijli olan Paris-Nice ve Milano-San Remo yarışlarını kazanmış; ayrıca
Sardunya Turu'nda bir, Ispanya Turu'ndaysa iki etap birinciliği almıştı.
Umutluydu. "Haydi bastır Tom!"du.
Tamamen
İngiliz'lerden oluşan bir takımla girdiği Le Tour'un 12 Etabı bittiğinde Tom
Simpson Genel Klasman'da 7. durumdaydı. Ertesi gün yapılacak 13. Etap, 13
Temmuz Cuma günü koşulacaktı....... 13. Cuma!!! 5 yıl önce Simpson'un
söylediklerini hatırlayan var mıydı bilinmez ama Simpson şansının dağlarda olduğunu
biliyordu. Çünkü Fransa Turu dağlarda kazanılmazsa, hiçbir yerde kazanılmaz.
Fransa Turu'nda gerçek dağda ortaya çıkar. Yarışçı bisikletçiden, şampiyon
sporcudan dağda ayrışır. İradenin kondüsyondan, tutkunun istekten farkı
öldürücü sıcakta koşulan dağ tırmanma etaplarında anlaşılır. Dağa çıkmazsınız
Temmuz sıcağında... Benliğinizin, adanmışlığınızın sınırını bulursunuz. Bir de
belki uğurlu sayınızın 13 olmadığını...
Ölümünden dakikalar önce
13 Temmuz 1967 Cuma günü Fransa Bisiklet
Turu'nun 13. Etabı Marsilya-Carpentras arasındaydı. Etap Mont Ventoux'dan geçiyordu.
Sarı Mayo'yu burada ele geçirmeye çalışmak mantıklı ve beklenen bir taktikti.
Simpson da öyle yapmaya çalıştı. Mont Ventoux'ya sardırdığında atak yaparak öne
geçti. Çıktı, çıktı, çıktı... Güneş yakıyordu. Beyaz taşlar sıcağı yansıtıyor,
yolu tek kişinin geçeceği kadar daraltmış seyirciler deli gibi bağırıyorlardı.
45 derece sıcakta çok su kaybetmişti ve vücudu tükeniyordu. Ama dedik ya işte,
dağ, tutku, adanmışlık diye... Durmadı Tom... Ventoux Dağı'nın zirvesine doğru
her pedal basışında yaşamını asfalta bırakırken, bir fotoğrafçı resmini çekti.
Sonra motosikletli arkadaşı dönerek "Çabuk Finiş'e sür motoru" diye
bağırdı. Hızla finişe gittiler. Resmi tab etti ve ajansına şu başlıkla geçti:
"Tom Simpson öldü!" UPI'daki meslektaşları sonradan "Nasıl
bildin? Öleceğini nerden anladın?" diye sorduklarinda fotoğrafçı şu yanıtı
verdi: "Yanindan geçerken gördüm. Yüzünde ölüm vardı..." Tom Simpson,
Mont Ventoux'nun zirvesine az kala, yol kenarında öldü.
Tom Simpson Anıtı - Mont Ventoux
Çok dramatik ve bir o kadarda öğretici..!!!
YanıtlaSilÇok trajik ve bir o kadar da öğretici ...!!!
YanıtlaSilMont Ventoux'nun beyaz taşları volkanik değil, kireçtaşıdır.
YanıtlaSilValla haklısınız. Yazıyı 2002'nin internet bilgileriyle yazmıştım. Dağın volkanik olduğu yazıyordu. Sizin uyarınızdan sonra tekrar taradım. Dağın volkanik olduğunu söyleyen hiçbir referansa rastlamadım. Kayalar da kireçtaşıymış. Şimdi düzeştsem ayıp olur, yazı bir dergide yayımlanmıştı.
SilOkuyup düzeltme yaptığınız için teşekkür ederim.