Yurtsever Jetler Çarpışıyor

Malum Ocak ayı NFL liginde playofflara denk geliyor. 16 maçlık ligin sonunda playoffa kalan 16 takım geçen haftaki wild card elemeleri sonrasında 8'e indi. Önümüzdeki hafta sonu oynanacak maçlardan sonra da Konferans şampiyonluğu adayları belli olacak. Cumartesi ve Pazar günü oynanacak 4 maçtan en çok bekleneni son yıllarda aralarından sürtüşme eksik olmayan New York Jets ve New England Patriots maçı.

Amerikan sporlarında, Türkiye'de anladığımız gibi bir "ezeli rekabet" var mı, veya bu derece yoğun mu emin değilim. En tanışık olduğumuz çekişme NBA takımları L.A. Lakers ve Boston Celtics arasında. Ve fakat ne taraftar kavgası, ne de deplasman seyircisi diye bir kavram olmadığından rekabetin düşmanlığa dönüşmediğini rahatlıkla söyleyebiliriz. New York Jets - New England Patriots rekabeti çeşitli sübjektif nedenlerle ne zamandır ilgimi çekiyordu. İki takımın aralarındaki rekabetin kökenine inilebilir mi acaba diye merak ettim. Amerika'daki her şeyden bir karşıtlık uydurma yeteneğiyle şişmiş bir husumet mi söz konusu, yoksa tarihi ve gelenekleriyle gerçek iki rakipten mi bahsediyoruz anlamaya çalışacağız.

NY BOSTON'A KARŞI

Amerikan futbolundaki en keskin ikili rekabetin Dallas Cowboys ile Washington Redskins arasında olduğu kabul ediliyor. Aynı grupta yer almalarından dolayı her sene en az 2 defa karşılaşıyorlar. Zaten en büyük çekişme genelde aynı gruptaki takımlardan çıkıyor. Washington ve Dallas sekizer defa Superbowl şampiyonu olarak başarı kriterinde birbirlerine o kadar yakınlar ki, rekabet daha da büyüyor. Takımların isimleri bile western filmlerinde gördüğümüz düşmanlığı çağırıştırıyor. 1963 Kasım'ında, Washington'da yaşayan Başkan J.F Kennedy'nin Dallas'ta öldürülmesi bile rekabetin alevini harlamaya olanak veriyor.

Sports Illustrated dergisinde yer alan bir sıralamada Jets-Pats tüm zamanların en büyük 10 NFL rekabeti sıralamasında yok. Hatta Jets'in asıl kanlısının Miami Dolphins olduğu genel kabul görüyor. Peki neden bu iki takım birbirine bu denli uyuz?

Tarihsel olarak Boston ve New York'un aralarınında bir... hadi husumet demeyelim ama haset olduğu su götürmez (Patriots aslında Boston'un biraz dışındaki Foxborough'da mukim, ama bu detaya takılmayın). İngiliz göçmenlerin ilk yerleştiği yer olan, zengin ve "mavi kanlı" Boston, zaman içinde para ve enerjisini New York'a kaptırmış da olsa, başı hala diktir. Görece yeni zenginleşmiş NY'u küçümser. Eh New York da New York'tur yani... Çok zengin, mağrur,dur kendinden başkasını tanımaz bu alemde, Boston'u aşağılar aşağılamasına ama bir yandan da imrenir... Aristokrasi-burjuvazi arasında anlatılan basmakalıp karşıtlık gibi bir durum.

NY-Boston rekabetinin sporda en hararetli yaşandığı yer aslında beyzbol. Boston Red Sox ve NY Yankees arasındaki nefret, Rangers-Celtics gibi dine, Barça-Real gibi siyasete ve milliyetçiliğe dayanmasa da kendi çapında çok hırçın bir itişme. İki şehrin Amerikan futbolundaki rakipleri Jets ve Patriots, 1960 yılında NFL'e rakip olarak kurulan AFL (American Football League)'in ilk takımları arasında yer almışlardı. O zaman adları Boston Patriots ve New York Titans'dı. AFL Doğu grubunda 9 yıl tepişen ikili, ligin NFL ile birleşmesinden sonra AFC Doğu Grubu'nun parçası oldular ve her yıl en az iki defa karşılaşıyorlar. İki takım Eylül 1960'da oynanan daha ilk maçta birbirlerine girmiş. Patriots 24-21 gerideyken Titans punter'ının elinden kaçırdığı top ortalarda seke seke giderken Patriotslular topa sahip olup TD yapmış. Jetler uzun süre rakip oyuncuların topu ayakla teptiğini söyleyerek itiraz etmelerine karşın savları kabul görmemiş ve 24-7 önde oldukları bu maçı kaybetmeleri ilk yarayı açmış (Sheryl Crow'dan dinliyoruz: "First Cut Is The Deepest").

1960 ve 70'ler Pats için oldukça sakin geçti. NY Jets ise 1969'da Superbowl III'ü kazandı. Hala NFL'in en büyük sürprizlerden biri sayılan maçta favori Baltimore Colts'u 17-6 yenmeyi başardılar. Bu maçtan üç gün önce Jets QB'ı Joe Namath, kendisine laf atan birine "Pazar günü kazanacağız, garanti ediyorum!" demiş, bu lafla gazetelerde üç gün boyunca dalga geçildikten sonra Jets kazanınca efsane olmuştu (google'a "Namath + I guarantee" yazıp aratınız).

HOCA SAVAŞLARI

İki takımın rekabeti 1990'ların ortasında ısınmaya başladı. Pats başantrenörü Bill Parcells, 1996'da takımın sahibi Robert Kraft ile anlaşamayarak Jets'e transer oldu (yanına Bill Belichick'i de alarak). Kraft'ın NFL'e itirazı sonucunda Jets toplam üç draft hakkını kaybetti, Patriots'un yeni hocası da eski Jets koçu Pete Carroll oldu. Parcells iki sene sonra da Patriots'un koşucu beki Curtis Martin'i astronomik bir ücretle kendi takımına kattı. Bu operasyon da aradaki buzların erimesine pek hizmet etmedi haliyle...

1999'da Bill Parcells emekli olduğunu söyleyerek Jets'i bırakırken yerine Bill Belichick atandı. Ertesi gün basın toplantısında, gazeteciler Belichick'in takımıyla neler yapacağını anlatmasını beklerken yeni hocanın istifa haberiyle karşılaştılar... Ortalık bir kez daha ısındı çünkü Belichick Patriots'a gidiyordu!! Birçok avukatı zengin eden davalar sonucunda Bill Belichick Patriots'a baş koç olarak geri döndü. Jets taraftarlarının Belichick'ten nefret etmesinin kökeni burada yatıyor...

2000'li yıllarıda Patriots yeni koç Belichick ve oyun kurucu Tom Brady'nin şefliğinde muhteşem yıllar geçirdi. 2001, 2003 ve 2004'de Superbowl şampiyonu olan takım 5-11 ile bitirdiği 2000 yılını saymazsak, 2010 sezonu sonuna kadar 121-39 gibi müthiş bir yengi/yenilgi oranı tutturdu. Pats'in içini cız ettiren şey ise, 2007 yılında normal sezonu namağlup tamamlayarak geldikler Superbowl XLII'yi NY Giants'a kaybetmek oldu. O maçta tüm Jets taraftarlarının hemşehri rakibi Giants'ı tutması da hayatın bir cilvesi... Doğrusunu söylemek gerekirse iki binler boyunca Jets çok parlak zamanlar geçirmedi. Son 11 yılı 91-85 ile tek motorla uçan Jetler 6 defa playoff'a kalırken sadece 2009'da Konferans şampiyonluğu maçına kadar çıkabildiler ama kaybettiler. Bir nevi Trabzonspor sendromunun üstlerinde olduğunu söyleyebiliriz.

2000'li yıllarda Jetler ile Yurtseverler arasındaki geleneksel hoca düellosu 2006 yılında bir kere daha alevlendi. 10 yıldır Belichick'in sağ kolu gibi çalışan, onu her yerde takip eden savunma koordinatörü Eric Mangini, mentörünün muhalefetine rağmen Jets'e baş antrenör olarak transfer oldu. Patriots ve Belichick bu olaya öylesine bozuldular ki, Mangini'nin ofisini boşaltmasına bile izin vermediler.

SPYGATE

İki takım 2007 sezonunda ilk haftasında Meadowsland'de karşılaştı ve maçı Pats 38-14 gibi açık farkla kazandı. Ancak maçtan sonra, Patriots kenar yönetiminin, Jets teknik kadrosunun defans oyuncularına el işaretleriyle verdikleri taktikleri kamerayla kaydettiğini öne süren NY takımı Belichick ve Patriots'u NFL'e şikayet etti. Tam iş üstünde yakalanan Bill Belichik'in özür dilemekten başka çaresi kalmadı. NFL koça 500,000, kulübe de 250.000 dolar ceza kesti, ayrıca Patriots 2008 draftinde ilk tur hakkını da kaybetti. Şimdiden NFL'in en büyük antrenörleri arasına şimdiden giren Bill Belichick, üstündeki bu lekeyi hala çıkarmaya çalışıyor.

REX RYAN

2009'da New York Jets, Baltimore Ravens'in savunma koordinatörü Rex Ryan'ı baş antrenörlüğe getirdi. Ryan gelir gelmez iddiacı, çok konuşan, basın toplantılarında gazetecilere sürekli malzeme veren bir tutum edindi. Ağzından zor laf çıkan, işkolik, sıkıcı Belichick'in tam tersi bir portre. Jet taraftarlarını telefon mesajlarıyla maça çağıran, bu yaz kampında çekilen Jets belgeselinde sıkça sinkaflı manzumeler dizen Ryan, Jets'in yeni yüzü görünümüne büründü. Hoca bu profille tüm ilgi ve eleştirileri yüklenirken, takımın üstündeki stresi azaltıp işlerine konsantre olmalarını sağlıyor (Jose Mourinho'yu hatırlayan??).

New England'a olan nefretini ta Boston Patriots zamanına dayandıran Ryan', Tom Brady'i de "Çok çalıştığını sanıyor ama Peyton Manning daha çok çalışıyor" diye ince ince aşağılamayı ihmal etmiyor. Belichick ve süperstar Tom Brady ise ciddi, işine bağlı, az konuşan, nazik Bostonlu tavırlarla Ryan'ın oyununa gelmemeye çalışıyorlar, ama bu her zaman mümkün olamıyor. Pazar günkü maç için "Bu Bill'le benim aramda şahsi bir mesele!" diyen Ryan'ın sözleri hakkında fikri sorulan Belichick, yıllık espri kotasını bitiriveren "Ben ondan biraz daha hızlıyım ama onun kilo avantajı var" lafıyla topa girmek zorunda kaldı. Brady de "Jetler'den nefret ediyorum" lafını ağzından kaçırmıştı sezon öncesinde.

16.1.2011

Bu sezon Meadowlands'de oynanan ilk maçta Patriots devreyi 14-13 önde kapatmasına karşın ikinci yarı Jets nefis savunmasıyla Brady'e 2 INT yaptırıp Mark Sanchez'in iki TD pasıyla maçı 28-14 kazanmıştı. Bu maçın ardından iki takım da yükselişe geçtiler ve arka arkaya galibiyetlerle rövanşa geldiler. Tüm ülkenin seyrettiği "Monday Night Football"da bu defa Brady'nin becerisi ve Patriots savunmasının şovu vardı. Tom Brady toplam 4 TD pası verirken Patriots rakibini Gillette Stadium'a adeta gömdü. 45-3 gibi müthiş bir skorla biten maçtan sonra Rex Ryan basın toplantısında ancak "Mümkün olsa hemen şimdi bir kez daha oynamak isterdim" diyebiliyordu (biri Mourinho mu demişti??). Jets baş antrenörü iki gün sonra, hezimet maçın toplarından birini tüm takımın gözleri önünde antrenman sahasına gömevekti. Pazar günü Jets yenerse topun gün yüzü görebileceğini düşünüyorum.

Pazar akşamı TSİ 23:30'da Foxborough'daki Gillette Stadium'da başlayacak maç öncelikle hava şartlarıyla dikkat çekecek. İki üç gündür yağan kara rağmen saha ve tribünlerin temizlenme işi devam ediyor. Bu mevsimde New England buz gibi olur. Maç saati kar beklenmiyor ama hava -5 oC civarında olacak. Ancak iki takım da bu havalarda oynamaya alışkın.

Patriots ve Jets playofflarda iki defa karşılaşmış ve ikisini de Bostonlular kazanmış. Tüm maçlarda ise 51-51-1 gibi bir denge var. Patriots normal sezonda Foxborough'da 26 maçtır yenilmiyor ama playofflarda geçen sene kendi sahasında Ravens'e farklı yenildi. Bu sezonun MVP'si seçilmesine kesin gözüyle bakılan Tom Brady gibi bir güce karşılık Jets, hala soru işaretleriyle dolu QB'i Mark Sanchez'in iyi gününde olması için dua edecek. Maçın faorisi Patriots ama agresif savunmasıyla geçen hafta Peyton Manning ve Colts'u devre dışı bırakan Jets her zaman sürprize açık bir takım...